ex libris Književne veze Valjeva i Pančeva Zdravko Ranković

podnaslovi } Književne veze Valjeva i Pančeva Taj pregled započinjemo podatkom Jedan rad je posvećen ratnom zatočeništvu

Taj pregled započinjemo podatkom

da je u svojoj „Šumadinki” Ljubomir P. Nenadović štampao 1855. godine satiričnu pesmu „Dovitljivost” klasiciste Vasilija Subotića koji je izvesno vreme učiteljevao u Pančevu. U radu o Subotiću, objavljenom u ovom zborniku, Laza Čurčić ukazuje na mogućnost da je Nenadoviću tu pesmu, prethodno objavljenu u „Srpskom narodnom listu”, mogao poslati i njen autor. Čurčić pretpostavlja da su se pesnici Subotić i Nenadović poznavali, da su možda „razgovarali o književnom stvaralaštvu i poeziji”, možda i o nemačkoj književnosti koju je Subotić prevodio a Nenadović u nju bio dobro upućen. Uostalom, Subotić je u to vreme živeo u Zemunu, a Nenadović u Beogradu.

Ljubomir P. Nenadović je prijateljevao sa Pančevcem Jevtimijem Avramovićem (1823 - 1889), prevodiocem sa nekoliko jezika. Posvetio mu je 1884. pesmu „Jefti Avramoviću, članu Glavne kontrole, milom drugu iz moje mladosti”.

Važan akter književnog života Pančeva u drugoj polovini 20. veka bio je Dragutin Ilkić Birta (Vršac, 1934 - Pančevo, 1995) koji je izvesno vreme živeo i u Valjevu. Njegova biografija, detaljno izložena u ovom zborniku, ukazuje i na tu činjenicu. Pitanje je, međutim, da li je ono što je o toj vezi napisano - sasvim tačno. Tu, naime, piše da je Ilkić od 1950. godine bio učenik ekonomske srednje škole u Valjevu, „a iduće godine u Titovom Užicu”. Piše i da je on u Valjevu „tri puta izbacivan iz škole” što nam se ne čini mogućim.
„Književna topografija Pančeva” sadrži i biografiju Živke Ilkić, bibliotekara, koja je 1936. godine rođena u Komiriću gde je i započela svoje školovanje. Otac joj je Dragoljub, majka Vidosava iz komirićkih Kolarića. Čitav radni vek je provela u pančevačkoj Gradskoj biblioteci. Živka je, svakako, u kakvom srodstvu sa piscem Dragutinom Ilkićem Birtom.